Sedef hastalığı - nedir, belirtileri ve tedavisi

Sedef hastalığı, vücudun inflamatuar, kronik bir hastalığıdır; ciltte baskın bir lezyonun eşlik ettiği, eritematöz noktalar ve yüzeyinde net sınırları ve gümüşi pulları olan plaklar oluşur.

Bu hastalığın seyri, alevlenme ve remisyon dönemleri (semptomatik belirtilerin azalması) ile karakterize edilir. Ne yazık ki, tıp sedef hastalığının kesin ve güvenilir nedenini henüz belirlememiştir, ancak tetikleyici faktörlerle birlikte bu hastalığın ortaya çıkmasının tetikleyici anına katkıda bulunan kalıtsal bir faktör açıkça belirtilmiştir. Sedef hastalığının ortaya çıkışı ile HLA sistemi antijenleri arasında bir bağlantı ortaya çıkarılmıştır.

Dünya nüfusunun %1 ila 5'i bu çok nahoş hastalıktan muzdariptir ve açık tenli kişilerde sedef hastalığına yakalanma riski siyah insanlara göre daha fazladır.

Hastalık her yaşta kendini gösterebilir ancak 20-30 yaş ve 50-60 yaş dönemleri kritik kabul edilmektedir.

Önemli!Sedef hastalığı başkalarına bulaşıcı değildir, ancak hastalık sırasında ortaya çıkan döküntüler sadece kozmetik bir kusur değil, aynı zamanda hoş olmayan kaşıntı da eşlik ettiği için hastanın kendisine rahatsızlık verir. Ek olarak, hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde kötüleştiren psoriatik artritin ortaya çıkması da mümkündür.

Çoğunlukla döküntüler kafa derisinde, dirsek ve diz yüzeyinde, deri kıvrımlarında ve cinsel organlarda lokalize olur. Tırnaklar, kalçalar ve kaşların etrafındaki bölge sıklıkla etkilenebilir. Kızarıklığın doğası ve görünümü sedef hastalığının tipine bağlıdır.

Sedef hastalığının nedenleri

Sedef hastalığının ortaya çıkışının doğası henüz tıp tarafından açıklanmamıştır, bazı doktorlar otoimmün nedenlerden bahsetmektedir. Hastalığın ortaya çıkışını açıklayan ikinci teori, cilt hücrelerinin normal olgunlaşma ve bölünme sürecindeki bir bozukluktur. Kalıtım ve stresin de neden olduğu düşünülmektedir.

Sedef hastalığına genetik yatkınlık, alerjiler ve cilt bariyer fonksiyonunun sık sık bozulması (güçlü sürtünme, kimyasallara maruz kalma, alkol içeren ürünlerin etkisi) hastalığın alevlenmesine neden olabilir.

Neden olduğu bilinen tetikleyicileresedef hastalığı, ilgili olmak:

• Koebner fenomeni, bazı dermatozların akut fazında cilt tahrişi bölgesinde taze döküntülerin ortaya çıkmasıdır;
• Güneş yanığı veya diğer yanık türleri;
• HIV enfeksiyonu;
• Guttat sedef hastalığına neden olan beta-hemolitik streptokok enfeksiyonu;
• İlaç kullanımı (özellikle beta blokerler, lityum, anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri);
• Şiddetli duygusal stres;
• Alkol tüketimi;
• Tütün içmek;
• Obezite;
• Özellikle menopoz ve hamilelik döneminde kadınlarda hormonal dengesizlik;
• Sindirim sistemindeki rahatsızlıklar.

Hastalığın gelişiminin ana nedeni, dermisteki iltihaplanma süreciyle birlikte cilt hücrelerinin aşırı, hızlı büyümesi ve bölünmesidir. Yani epidermisin alt tabakasında yer alan cilt hücreleri hızla büyümeye başlar ve üstteki hücrelere baskı yapar. Bu sürece cildin önemli ölçüde soyulması eşlik eder ve buna parakeratoz denir. Bu mekanizmanın oluşmasındaki ana bağlantının bağışıklık sistemi tarafından aşırı uyarılmasının olduğuna inanılmaktadır.

Sedef hastalığının belirtileri ve belirtileri

Sedef hastalığına bağlı döküntüler asemptomatiktir veya kaşıntıya eşlik eder. Çoğu zaman kafa derisinde, diz ve dirseklerin ekstansör yüzeylerinde, sakrumda ve kalçalarda (özellikle gluteal kıvrımda) ve genital bölgede lokalize olurlar. El ve ayak tırnakları, kaş derisi, koltuk altı ve göbek etkilenebilir. Döküntüler lezyonlarla birleşebilir ve geniş anatomik alanları ve aralarındaki deri bölgelerini kaplayabilir. Sedef hastalığının türüne bağlı olarak döküntü farklı dış belirtilere sahip olabilir.

Kural olarak, döküntüler ayrı ayrı bulunur ve yoğun, gümüşi, parlak pullarla kaplı eritematöz papüller veya plaklarla temsil edilir. Döküntü yavaş yavaş ortaya çıkar. Remisyonlar ve alevlenmeler kendiliğinden veya provoke edici faktörlere maruz kaldıktan sonra ortaya çıkar.

Hastaların %5-30'unda gelişirpsoriatik artrithastanın sakat kalmasına neden olabilir. Bu süreç ortak yıkıma yol açabilir.

Önemli!Sedef hastalığı hastanın yaşamını tehdit etmez ancak hastanın kendi imajını bozar. Hastanın dış görünüşünün değişmesinin yanı sıra deri döküntülerinin tedavisi, kıyafetlerin ve yatak örtülerinin temizliğinin sağlanması da büyük bir zaman gerektirir ve bu da hastanın yaşam kalitesini büyük oranda düşürür.

Sedef hastalığı türleri

• kaba(sıradan veya kronik plak) sedef hastalığı, döküntülerin gümüşi soyulma ile kaplı ayrı ayrı plaklar görünümünde olduğu. Hastalık ilerledikçe plaklar birleşebilir. Tüm alt tipler arasında bu tip sedef hastalığı en yaygın olanıdır ve yaklaşık %90'ını oluşturur.
• ters sedef hastalığıdoğal kıvrımlar bölgesinde ortaya çıkan ve çatlaklar oluşturabilen döküntüler eşlik eder.
• guttat sedef hastalığı0, 5-1, 5 cm çapında çok sayıda deri döküntüsü ile karakterizedir, genellikle streptokok farenjitinden sonra oluşur.
• palmoplantar sedef hastalığıavuç içi ve ayak tabanlarında birleşebilen plaklar şeklinde kendini gösterir.
• tırnak sedef hastalığıTırnak plakalarını, tırnak renginin değişmesi ve kalınlaşmasıyla birlikte noktasal girintiler ve oluklar şeklinde etkiler. Sedef hastalığındaki tırnak değişiklikleri sıklıkla mantar enfeksiyonundaki değişikliklere benzemektedir.
• püstüler sedef hastalığıavuç içlerinde, ayak tabanlarında püstül oluşumu veya muhtemelen parmaklardan birinde hasar oluşması eşlik eder. Genelleştirilmiş bir form da olabilir.
• eritrodermik sedef hastalığıpsöriatik plakları olan hastalarda, plakların hafif olduğu veya bulunmadığı durumlarda, ani veya kademeli olarak ortaya çıkan kızarıklıkla kendini gösterir. Genellikle kaba sedef hastalığının yanlış tedavisi nedeniyle ortaya çıkar.

Sedef hastalığının teşhisi için yöntemler

Sedef hastalığı belirtileri ortaya çıktığında hastanın bir dermatoloğa başvurması gerekir. Cildin etkilenen bölgelerinin dış muayenesini yapacak ve tam bir tıbbi öykü toplayacak.

Sedef hastalığı, özellikle tezahürün ilk aşamalarında diğer dermatolojik hastalıklarla genel bir benzerliğe sahiptir. Ellerde ve tırnaklarda mantar enfeksiyonlarının varlığını dışlamak önemlidir. Seboreik sedef hastalığı tipi, seboreik egzama, pityriasis rosea ve papüler sifilizin dışlanması için özel ayırıcı tanı gerektirir.

Aktif hastalık ve epidermisin büyük lezyonları durumunda, kazımaların görsel analizi kullanılır. Kazıma sürecinde soyulma yoğunlaşır. Kaldırılan kireçtaşının yerinde, mekanik etki altında çıkan ve kan damlacıklarıyla nemlendirilmiş bir yüzeyi ortaya çıkaran pürüzsüz, ince bir film görünür.

Çoğu durumda sedef hastalığını teşhis etmek zor değildir, sadece hastanın cildini incelemek yeterlidir. Doktor tanıdaki hataları dışlamalı ve sedef hastalığının arka planında ortaya çıkan diğer hastalıkların ve diğer patolojilerin varlığını belirlemelidir.

Nadir durumlarda tanı biyopsi gerektirir. Klasik olmayan klinik bulgular mevcutsa buna duyulan ihtiyaç dikkate alınmalıdır. Etkilenen cilt bölgesine göre hastalığın hafif, orta ve şiddetli şiddeti vardır. Cildin %10'undan daha azına verilen hasar hafif şiddete karşılık gelir. Hastalığın ciddiyetini değerlendirmek için daha karmaşık yöntemler vardır, ancak bunlar klinik araştırmalarda kullanılmaktadır.

Sedef hastalığının tedavisi

Hastalığın gelişiminin ve çeşitli tezahürlerinin bağlı olduğu çok sayıda faktör vardır. Bu nedenle sedef hastalığına yönelik birçok tedavi geliştirilmiştir. Genellikle bu yöntemler, hem ilaçlı hem de ilaçsız müdahaleler dahil olmak üzere birleştirilir.

Hastalığın şiddetine, etkilenen cilt bölgesine ve kızarıklık, kaşıntı, soyulma gibi semptomların şiddetine göre tedavi planı hazırlanır. Yaş ve cinsiyet, hastalığın evresi ve hastanın genel durumu, eşlik eden hastalıkların varlığı da tedavi yöntemi seçimini sınırlayabileceğinden dikkate alınır.

Sedef hastalığının tedavisi, klinik belirtilerin (döküntüler ve diğer semptomlar) azalmasına, hastanın genel durumunun iyileşmesine ve çalışma yeteneğinin restorasyonuna yol açmalıdır.

Sedef hastalığını tedavi ederken, karaciğer hasarı riski olduğundan, bir diyete uymak ve cilde uygun şekilde bakım yapmak gerekir. Bu gibi durumlarda hastanın diyetindeki yağlı yiyecek miktarının azaltılması, alkol, tatlılar (basit şekerler) ve nişastalı yiyeceklerden vazgeçilmesi önerilir. Diyetteki vurgu proteinler üzerinde olmalıdır: yağsız et, balık, süt ürünleri, sebze ve meyveler. Bazı ürünlere karşı alerjik reaksiyonlara veya hoşgörüsüzlüğe dikkat ettiğinizden emin olun.

Hastanın yaşam kalitesini artırmak ve hastalıktan kurtulmak için entegre bir yaklaşım kullanmak gerekir:

• Yerel tedavi–Merhemler ve kremler, hastalığın lokalize olduğu küçük bölgelerdeki soyulma ve kaşıntı ile iyi başa çıkar. Hormonal merhemler, salisilik asit, retinoidler ve nemlendirici kremler özellikle yüz ve ellerdeki sedef hastalığının tedavisinde etkilidir.
• İlaç tedavisiMerhemler yardımcı olmadığında sedef hastalığının etkili tedavisi için ek bir yöntem olarak kullanılır. İlaçlar iltihaplanma sürecini azaltır, şişliği ve kaşıntıyı giderir, cilt hücrelerinin artan aktivitesini bloke eder. Ancak tabletlerin birçok yan etkisinin (artan yorgunluk, iştahsızlık, yüksek tansiyon) olduğunu düşünmeye değer. Bu nedenle ilacın dozajıyla ilgili tüm doktor tavsiyelerine uymak çok önemlidir.
• Sedef hastalığı baş ve boyunda lokalize olduğunda,ilaçlı tedavi edici şampuanlar: antifungal, katran, kortikosteroid içeren. Şampuan patolojik inflamasyonun patojenlerini ortadan kaldırır, pulları giderir, kaşıntı ve yanmayı hafifletir.
• Terapötik antihistamin enjeksiyonlarışiddetli kaşıntıyı bloke eder, biyolojik ilaçların bağışıklık sistemi üzerinde faydalı etkisi vardır.

Ne yazık ki günümüzde sedef hastalığını tam olarak tedavi etme olanağı yoktur. Sedef hastalığına yönelik herhangi bir tedavi, hastalığın belirtilerini uzun süre ortadan kaldırmayı ve remisyonu uzatmayı amaçlamaktadır. Ancak hastalığın yavaş kronik seyrine rağmen sedef hastalığının tedavisi gereklidir, çünkü uzun süreli tedavi yokluğu hastanın sakatlığına yol açabilir.